Ekonomiari dagokionez, Europan ongi berreskuratzen ari da eta, gainera, Europar Batasunak lasai jarraitzen du frontoi ugarirekin lankidetza eta adostasuna lortzeko. Baina politikoki arazoak daude. Otso bezala, muturreko politikariek parte hartzaile nagusien takoi atxikitzen ari dira. EBk erreforma egiturazko eta instituzionalerako atzerapena du, baina aldaketa erradikalak arriskua du bere etorkizunaren gaineko gatazkak urratuta.
Zer da, beraz, Europa osoko eztabaida madarikorako aurreikuspenak, EBko konfiantza publikoa berreskuratzea eta erreformak bidaltzea, lehia globalean duen elkartasun eta ongizate ekonomikoa bultzatzeko?
Analistek Emmanuel Macron Frantziako presidenteak joan den hilean Sorbonan egindako diskurtsoa liseritzen ari dira oraindik, eta horren funtsezko elementua datorren urtean sei hilabetez luzatutako "eztabaida erraldoi" baterako deia egin zuen 2019ko Europako Parlamenturako hauteskundeetan bozkatzeko lurra prestatzeko. Ikasleei zuzendutako 90 minutuko hitzaldiak ia erabateko erreforma ideia ugari harrapatu zituen, horietako askok zalantzarik gabe erreakzioak eragiteko asmoa zuten.
Macronek bere pentsamendua azaldu zuen handik gutxira Alemaniako hautesleek Angela Merkeleko Cancillerarentzako laguntza nabarmen murriztu zuten eta Jean-Claude Junckerren "Batasunaren Estatu" urteko hitzaldia egin ondoren, EBko lehendakariaren hauteskunde pan-europar bat proposatu zuen. Europako Batzordea zuzendaritza bihurtu zen.
Beraz, nahiz eta Merkelen laugarren administrazioa ahulagoa eta EBko erreformak defendatzeko gai ez den arren, albiste ona da beste aldarte erreformista bat dagoela, Macronek bultzatuko duela dirudi.
Inork ez daki Frantziako presidenteak EBko herrialde bakoitzak bere "konbentzio demokratikoa" egiteko proposamena nola aterako den. Litekeena da aste honetan EBko buruzagiak Europako Kontseiluan biltzea kezka sortzea. Hori baikorregia izan daiteke, EBko erreforma politikoki hain lehergarria denez, gobernu kideek urteak daramatzate alboratzen.
Hala ere, EBren egitura instituzionalak oso zailak direla aitortzen da. EB handitzeak lagundu du globalizazioaren erronkei Europaren erantzun kolektiboak moteltzen.
Europako alderdi populistek eskatzen duten politikarik gehienak onartezinak dira, baina Europar Batasunaren kritikak batzuetan justifikatuta daude. Arrakastatze zorrotz bat behar da sinesgarritasuna berreskuratzeko eta Europaren inguruko itsasbehera goratzeko.
Macronek Europa osoko eztabaida osatzeko konbentzio nazionalen ideiak bere fruituak emango baditu, dudarik gabe, gobernuek ez lituzkete egin beharko. Pentsamendu berriari dagokionez, haiek dira arazoa eta ez irtenbidea. Gauza bera esan daiteke Bruselari berari buruz. Carl Bildt Suediako lehen ministro ohiak irmoki adierazi zuen joan den astean Europaren Lagunen urteko "Europa Estatuko" goi mahai-inguruan, Europako Batasunarekin lotutako Europako konferentziak bost urtean debekatu beharko liratekeela Europako beste leku batzuetan baino.
EBren mekanismoak astintzeko lehen urratsa kontuan hartu beharreko ideiak zerrendatzea litzateke. Junckerrek EBko presidente bakarra hautatzeko proposamena bakarra da. Macronek egindako iradokizun ugariren artean Frantziako Europako komisarioa aldi baterako sakrifikatzea dago, unibertsitateko kideen kopurua 10 besterik ez izatearen ondorioz. Alderdi politiko nazionalekin loturarik ez duten europarlamentari gehiagorengana jo nahi luke.
Beste proposamen batzuk: Europako Parlamentuak berregituratzeko bidea hautatu du. Nire eztabaidarako hautagaia bi kameraz egitea izango litzateke hauteskundeen bidez hauteskundeen bidez, eskualdeko ordezkariek osatzen duten goi-etxea. Labur esanda, Europako Senatuak.